1. Adam ihsin Noah tilik hlanih minungpawl ziang rawl an rak ei?

 2. Ziangruangah Arab ram le Middle East ram ah siti (oil) a suak tam?

3. Tilik hnu leitlun cithlahtu zo a si?

4. African (midum) pawl hi Pathian ih cam siat mi an si maw?

5. Ziangruangah Ham ih fapa Canaan cu camsiat a tong?

6. Kanaan cithlah pawl cu khawitawk ram ah an um?

 

1. Adam ihsin Noah tilik hlanih minungpawl ziang rawl an rak ei?

 

Adam ihsin Noah tilik hlanih minungpawl sa an rak ei lo ( Seemtirnak 9:3)

Pathian nih minung cu thingrah ei ding in a rak tuah ( Seem. 1:29). Adam tluksiat hnu in hramrawl ei ding ah thu a pek (Seem. 3:18).

Noah tilik tiang ah milai cu kum 1000 zik an dam. Curuangah himi kum 1500 sungah mipum an rak tam dan ding cu hmuh theih a si. Culawng si lo in tilik hlan tiang ah Pathian nih milai cu sa ei a rak siang hrih lo ih kiosa le pawpi nih khal sa an ei hrih lo. Curuangah ramsa khal a tu san hnak in a rak tam nasa ding ti cu a lang a si.
Tilik hnu ah leiram a siat theh, hanghnahhangrah le thingtheirah ei ding khopkham a um nawn lo ruangah Pathian nih milai cu sa ei a siang thok fang a si (Seem. 9:3).

 

2. Ziangruangah Arab ram le Middle East ram ah siti (oil) a suak tam?

 

- Eden hmuan cu Iraq ram ah a rak um vekin Adam ih cithlah pawl cu cumi ram le a kiangkap ram ah an rak um vivo. Bible thiam pawl ih hmuh suak mi cu Noah tilik ah khan ling a hnin ih a nungmi hmuahhmuah leilung sungah phum theh an si ( Seem. 7:11).
Scholars pawl ih simnak ah a nungmi ramsa le minung hi hmakhat te ah a rit zetmi in a par in a nen a si le kum reipi hnu ah siti (oil) a suak ti a si.

 

3. Tilik hnu leitlun cithlahtu zo a si?

 

Tilik hnu leitlun cithlahtu cu Noah ih fa pa pa thum an si.Tilik hnu ah Noah le a innsang lawng lei parah an rak um.
Noah ih fa pa pawl tla cu Shem, Ham le Jafet an si. (Seem. 9:18)

a) Shem cu Asians (Jewish) cithlah tu a si (Seem. 10:21-31).
b) Ham cu Africans (midum) cithlah tu a si (Seem. 10:6-20).
c) Jafet cu Europeans (mirang) cithlah tu a si (Seem.10:2-5).

 

4. African (midum) pawl hi Pathian ih cam siat mi an si maw?

 

- An si lo. Ziangahtile Noah nih Ham si lo in Ham ih fapa pali lakih nautabik Kanaan sawn a camsiat a si. 
A hlanah Mirang pawl in midum pawl cu Noah ih caamsiatmi an si ruangah sal ah hman ding an si ti ruahnak in sal hrangah tampi an rak lak. Asinan midumpawl cu Pathian ih duhdawt zetmi an si ve. A tu ah cun leitlun ih zumtu tambik continent cu Africa a si.

 

5. Ziangruangah Ham ih fapa Canaan cu camsiat a tong?

 

- Noah cu Sabit a ritnak in a fim sal ih a fapa nautabik in a par ih a tuahmi a theih tikah, 
"Kanaan cu camsiatmi siseh, A unau pawl ih sal ah cang seh!" (Seem. 9:24)

Bible thiam pawlih simnak ah Noah ih lawngfangkheh a hnihsantu hi Ham ih fapa nautabik Kanaan a si. Cumi cu Ham in a theih tikah a unau Shem le Jafet a sim sawng mi a si an ti. Kanaan hi Ham ih fapa pali lakah nautabik a sinan Bible ah Ham, Kanaan ih pa tin voihnih a um (Seem 9:18, 22). (Fapa upabik cumi ih pa ti sawn a si theu).

 

6. Kanaan cithlah pawl cu khawitawk ram ah an um?

 

- Kanaan cu Ham ih fapa nautabik a si. A cithlah (Seem. 10:15) pawl cu a tu ih Israel ramah an rak um. Baibal sungah Kanaan ram cu cawhnawi le khuaitizu a luannak hmun tiah a sim (Suahlannak 3:17). Noah ih camsiat a tong vekin Kanaan le a cithlah pawl cu Kanaan ram ihsin dawihlo thluh an si. Israel mi pawl cu Izip ram ihsin Moses in a hruaisuak hai ih, Joshua in Kanaan ram ah a luh pi haiih an va do vivo. Cutin David san ah an do neh thluh a si. Cumi hnu ah Kanaan cithlah hrimhrim leitlun ah hmuh ding a um nawn lo.

 

Part 3 ah peh lai ding.