top of page

Jesuh ratsalnakding a pakhatnak Hminsinnak

     (The 1st Sign of Jesus' Second Coming)

     Dungthluntupawl in Jesuh hnenah "Na ratsalnak ding le san cemnak ding hminsinnak cu ziangvek a si ding?" tiah an sut ih Jesuh in a pakhatnak hminsinnak cu a sim.

"Ralring uh, zohman in lo bum hlah hai seh. Mi tampi ka hmin in an ra ding ih, 'Keimah hi Messiah cu ka si,' tiah an ti ding ih mi tampi an bum ding." tiah a ti. (Matthai 24:4-5)

 

            Jesuh in Johan hnen ah san cemnak ding hminsinnak tacik pasarih a hmuh sak. A pakhatnak tacik cu:
"Tuufano (Jesuh) in tacik pasarih lakah pakhat a phoih kha ka hmu ih thilnung pali lakih pakhat in, a aw khuari thawm bangin, "Ra," tiah a ti ka thei. Ka zoh ih rang raang pakhat ka hmu. A parih a totu cun thal pakhat a keng ih bawi lukhuh khal an pek. Mi nehtu in neh dingih a feh bangin a feh."(Thuphuan 6:1-2)

(Rang raang par ih totu cu profet deu/ Messiah deu a siih Matthai 24:4-5 ih simmi Messiah deu thawn a bang awk).

             Jesuh ih a sim cia mi hminsinnak pakhatnak cu 'Biaknak Phunphun Hmunkhat ih Umtlang' (Religious Pluralism) timi a siih Satan in Jesuh hmin kengin a mi bumnak a si.

             Himi 'Religious Pluralism' hi ziangtin, ziangtikin, ziangvekin a thok ti Bible thiam pawl cun hitin an sim.

          Jesuh Khirh cu Alpha le Omega Pathian, lei le van Sersiamtu a si vekin leilungpi le minung thuanthu hmuahhmuah cu Amah kontrol mi tangah a um.

Tahtthim-nakah,
            Josef a u le pawl in Izipt ram ih an zuar mi hi ruah lopi ih a cang mi si lo in Bible prophecy kim tertu hrang sawn a rak si. Josef ih a pu Abraham hnen ah Jesuh in hitin a rak sim cia zo.
"Na tesinfa pawl cu ramdang ah mivai an si ding. Cuih ramah cun sal an si ding ih kum 400 sung hremmi an si ding." (Seemtirnak 15:13)

           Abraham ih sin san-4-nak Josef san ah cui prophecy cu a kim ngai ngai a si. ".....Josef cu Ishmael mi hnenah ngun tangka kul ah an zuar." (Seemtirnak 37:28)

            Cuvek thotho in tuni kan leilungpi ih thil acang rero mi hi Jesuh ih simciami Bible prophecy kimnak sawn a si. Jesuh cun Satan nih Khristian thurin (doctrine) a si mi Trinity pomdan, Rundamnak thu, Jesuh Khrih thihnak le thawhsal nak thu tivek pawl cu a siatsuah leh ding ti a thei cia. Curuangah ralrinnak khal in pek cia a si.

            Jesuh ih Sign pakhatnak in sim mi 'Religious Pluralism' a suak nak dingah 'scientist' le 'philosopher' tthen khat pawl hmangin tuhlan kum 500 (16th century) hrawng ih sin ziin a rak sial awk thok a si ti'n Bible thiam pawl in an sim. Cu pawl tla cu a tanglam-vekin a si. 

            16th century ah Martin Luther in Kawhhran Remtthatnak (Church Reformation) a rak thok. Cumi caan thotho ah Social, Science le Philosophical Reformation tla a rak suak thok ve.

 

I. Modern Science (Santhar Tik-pan) a suak


            Hmaisabik ah, 'Father of Modern Science' tiih kawh mi British pa Francis Bacon (1561-1626) cun santhar science a rak suah thok. Amah suahmi idea in scientists tampi an rak suak thok. Tahtthimnakah:
          - Galileo (1564-1648) tiih kawh mi Italian pa cun hi leilungpi hi a herawk a si timi a rak hmu suak. A thil hmuhsuak mi cun Vatican Pope zirhnak a kalh ruangah thinheng in Galileo cu a rak that.
            -Isaac Newton (1642-1727) tiih kawhmi British pa cun leilungpi cu hiipnak tha (gravity) a um a si timi a hmuh suak.
            - Spanian leh Portuguese scientists pawl cun Navigation Technology an hmu suak ih continent dangdang an hmu suak. A hmaisabikah Africa continent an hmusuak ih cu tin central America, southern America leh northern America lam tiang an hmu suak.
           Spanian pawl in central America leh southern America ram cu an va uk ttheh. Curuangah tuni tiang Mexico ihsin a tangbik Argentina tiang Spanish an hmang lan ta. Brazil lawng hi Portuguese nih a uk ih tuni tiang Portuguese an hmang lan ta.
        Africa continent ih ram a tamsawn cu a British pawl nih an uk ih a tthen cu French pawl nih an uk. Curuangah tuni tiang African pawl cu English, French an thiam nak a si.

          Hivekin kum zabi 16 thokin Francis Bacon ih suahpimi Modern Science cu a tthangso sinsin ih leilung parah fimthiamnak a karh sinsin a si.

 

II. Modern Philosophy (Santhar Thu-Ruatthuknak) a suak


          Kum zabi 16 thotho ah 'the Father of Modern Philosophy' tiih kawh mi French pa Rene Descartes (1596-1650) cun santhar philosophy cu a suah thok. Hi scientist le philosophy pawl hi Roman Catholic khristian an si hai. Rene Descartes ih suahpimi idea tangah philosopher tampi an suak.
Cu pawl lakin:          
          - 'The Father of Age of Reason' tiih kawh mi British mi John Locke (1632-1704) a suak. Cu pa ih suahpimi ruahnak cu sersiammi thil hi ziangtin a si, ziangtin a cang ti'n ruatthuknak a si.

           John Locke hnu suakmi philosopher pawl ih an thulu (Main Theme) cu 'Skepticism' ti mi a si. Skepticism cun Pathian ih sersiammi thil hmuahhmuah hi rinhlelnak a nei ttheh a si. Thil hi a sidan vekih pom nawn lo in a sidan thuhla sut rero mi a si. Cutin thil cu pakhat hnu pakhat an hliakhlai/ an zingzoi rero tikah tuni ih kan zir rero mi 'academic subjects', Physics, Geology, Biology, etc...tiang ah a rak suak. Thil pakhat kha ziangruangah sipei ti rinhlelnak le theih duh ah an zingzoi sinsin tikah theihnak a karh sinsin.  
         'Skepticism' ruangah science cu a tthangso sinsin ih minung pawl mit a vang ter sinsin a si.

          Kum zabi 16-18 hi Theihfiang-ternak Caan 'Period of Enlightenment' tiih kawh a si. Ziangah ti le minung pawl cu an an bengvar (bright) sinsin.

 

III. Liberal Theologian (Liberal Pathian thu thiam) an suak

 

          Kum zabi 19 hrawng ah John Locke ih suahpimi 'Skepticism' cu German theologian leh philosopher pawl hnen ah a thleng.
         - Immanuel Kant (1772-1804) ti mi German theologian/ philosopher hminthang cun Pathian cu minung mit in hmuh theih lo, Bible sungih mangbangza thil (miracle) pawl khal atakin hmuh theih lo a si ruangah ziangtinsi kan minung ruahnak in kan thei thei ding timi ruahnak a rak suah.
          -Georg Hegel (1770-1831) le Friedrich Schleiermacher cu Immanuel Kant ih dungthlun an siih an mah ih suahpimi philosophy leh theology pawl cu tuni liberal theologian pawl ih zir mi ah a run cang.
          -Albrecht Ritschl (1822-1889) cun liberal theology cu a tthanglian ter vivo. Ritschl ih theology zumtu pawl cu tuni ah Ritschlians tiah an ko.

 

IV. Religious Pluaralism (Biaknak phunphun hmunkhatih um) a suak

 

           Albrecht Ritschl dung thlun tu lakin theologian (Pathian thu thiam) hminthang pathum an suak.

 

         1) Adolf Harnack (1930)
          Adolf cun Jesuh thihnak le thawhsal nak tivek Bible thu a zum lo. Bible thuanthu pawl hi minung ruahnak le fimnak in theih thei lomi a si ruangah a ngaingai a si thei lo, tuahcop mi thuanthu men a si tiah a ti.

 

         2) Walter Rauschenbusch (1918)
           Walter cu 'the Father of the Social Gospel' tin an ko. A zumdan cu hi leilung hi paradise ah kan tuah ding,mi farah-harsa, thawngtla pawl kan bawm ding ih cutin Pathian ram cu leipar ah din a si ding a ti. Hivekih zirhnak hi 'Social Gospel' tiih kawh a si.

 

          3) Paul Tillich (1886-1965)
              Theologian hminthang Paul Tillich cun  'New Liberalism' timi a suahpi ih cutin 'Religious Pluralism' a suak thok. Himi zumnak pawl cun biaknak sakhua (religions) hmuahhmuah cu a bangawk theh tiah an zum. Pathian cu duhdawtnak Pathian a siih zozokhal a duhdawt, khawivek sakhua ih an um khal le a rundam ttheh ding tiah an zum. Minung cu amah hmuihmel kengin sersiammi kan siih ruahnak, thusuhnak (reasoning), fimnak in pek theh. Curuangah a sersiammi pawl cu amah Pathian vek kan si. Kan minung sinak ih kan theih thei lo mi le kan zum thei lo mi cu a hman lo mi, a um lo mi a si. Pathian nih ruahnak, theihtheinak, fimnak, cahnak in pek cia ttheh zo ih Amah Pathian ih umpi khal kan ttul lo tiah an ti. Cu pawl cun Khristian Pathian cu 'Absentee God' minung hnenih um ttullo Pathian tin an ko.
            Cutin minung ruahnak leh fimthiamnak cu a tthang sinsin ih 'Humanism' timi minung khuaruahnak thupitternak a suak. Hipawl ih zumnak le ruahnak cu zumtu tampi in an thlun vivo ih 'Humanism' cu a karh sinsin a si. Pathian hnakin minung ruahnak kha a thupi sawnah an ret thlang.
          
          Kum zabi 19 hrawng ihsin liberal theologian pawl in Jesuh ih maksakza 'Supernatural' thil a rak tuah mi pawl cu an mah ruahnak in an thei thei lo tikah an zum thei lo a si. Cutin khristian sung ah Baibal soiselnak, eelnak, zumlonak vek a karh sinsin. Zumnakpeng le fehsual khal a tam sinsin. Satan cun Jesuh hmin keng in mi a bum rero a si. Curuangah Jesuh in zo hman in lo bum hai hlah seh ti'n fiangten in simcia nak a si.

Hihi Jesuh ih hminsinnak pakhatnak a sim mi Religious Pluralism a suah keh nak le a can suak dan a tawizawng a si.

Jesuh in,
"Rukru cu ru ding, that ding le siatsuah ding lawnglawngah a ra, kei cu nunnak an ngah ih tlamtling zetih an neihnak dingah ka ra a si." tiah a ti. (John 10:10)

bottom of page